Newsitamea: Συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης με τον Τάκη Πετρόπουλο, τον πρώτο εκπαιδευτή σκύλων βοηθών για παιδιά με αυτισμό!
Η επαφή με τα ζώα έχει αποδειχθεί πως έχει ευεργετικές ιδιότητες στον άνθρωπο. Σε συνδυασμό με κάποιες συγκεκριμένες αναπηρίες, μπορεί να γίνει και σωτήριο εργαλείο για την καθημερινότητα του ατόμου με αναπηρία. Όπως για παράδειγμα οι σκύλοι οδηγοί τυφλών. Σήμερα όμως θα μιλήσουμε για ένα άλλο είδος σκύλου. Ένα που και εγώ πρόσφατα ανακάλυψα, μέσω της φίλης μου Άδας Σταματάτου. Οι σκύλοι βοηθοί παιδιών με αυτισμό!
Κάπως έτσι γνώρισα τον Τάκη Πετρόπουλο, τον πρώτο εκπαιδευτή σκύλων βοηθών για παιδιά με αυτισμό στην Ελλάδα! Στην επαφή που είχαμε όσο ετοιμάζαμε τη συνέντευξη του, κατάλαβα γιατί ασχολήθηκε με το αντικείμενο. Είναι εύκολα προσεγγίσιμος και συνεργάσιμος. Διαθέτει μεγάλη υπομονή και άριστες επικοινωνιακές δεξιότητες. Φιλικός χωρίς όμως να παρεκκλίνει από τις επαγγελματισμό που τον διακρίνει.
Είναι μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης. Ήθελα να γνωρίσω τον Τάκη και σιγά σιγά να ξεδιπλώσουμε την ιστορία του. Για να καταλήξουμε στο πως ξεκίνησε να ασχολείται με τον αυτισμό. Άλλωστε αν επέλεγα κάποιον να περάσει χρόνο με το παιδί μου, θα ήθελα να ξέρω ποιος είναι. Και στον Τάκη θα εμπιστευόμουν να προχωρήσει, και να εισχωρήσει κατά κάποιον τρόπο, στην οικογένεια μου.
Παράλληλα ζήτησα και τη γνώμη της Άδας, για το πώς ήταν η εμπειρία που είχε ο γιος της Γιάννης με την Άριελ! Είχα την περιέργεια να μάθω: πως αντέδρασε, πως έγινε η προσέγγιση του σκύλου με τον Γιάννη, υπήρξε κάποια θετική επίδραση στην σύντομη γνωριμία τους; Η απάντηση, βρίσκεται στο τέλος της συνέντευξης, που σας παραθέτω αυτούσιο το σχόλιο της Άδας Σταματάτου.
Τάκη θα ήθελα αρχικά να γνωρίσουμε εσένα. Μίλησε μας για την καταγωγή σου, τα παιδικά σου χρόνια, πως μεγάλωσες και πως ξεκίνησε η αγάπη σου για τα ζώα γενικώς.
Κατάγομαι από την Θεσσαλονίκη, μεγάλωσα μέσα σε μία πολύτεκνη οικογένεια, είμαι ο μεγαλύτερος αδελφός. Είχα όμορφα παιδικά χρόνια, με πολλούς φίλους που κάνουμε παρέα ακόμα και σήμερα. Η αγάπη μου για τα ζώα ξεκίνησε από όταν ήμουν ακόμα στο καροτσάκι και έπρεπε η καημένη η μητέρα μου να με κάνει βόλτες στη γειτονιά για να βρούμε κοτούλες, σκυλάκια, γατάκια για να φάω το φαγητό μου. Πάντα ένιωθα ότι είχα μια ιδιαίτερη σχέση με τα ζώα, όλα τα αγαπάω.
Είσαι απόφοιτος του τμήματος Ζωικής παραγωγής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης. Το ενδιαφέρον σου για την αναπηρία και τον αυτισμό, πως ξεκίνησε; Ποιο ήταν το εναρκτήριο βήμα;
Η πρώτη μου εμπειρία ήταν σε μια εκδρομή με το σχολείο, σε κάποιο ίδρυμα. Ήμουν πολύ μικρός και θυμάμαι ήρθε ένας ψηλός έφηβος τότε και ζητούσε αγκαλιά. Όλοι τον απέφευγαν διότι είχε σιελόρροια. Θυμάμαι ότι τον άφησα να με αγκαλιάσει και ένιωσα καλά χωρίς να με ενοχλεί το παραμικρό.
Ενώ σπούδαζα είδα ένα βίντεο στο ίντερνετ το οποίο έδειχνε έναν σκύλο βοηθό να βάζει πλυντήριο για ένα άτομο με παραπληγία. Ξαφνικά βρήκα στόχο στην ζωή μου και είπα αμέσως: «αυτό θέλω να κάνω». Πώς θα τα καταφέρω όμως? Πρώτα πρέπει να μάθω να εκπαιδεύω σκύλους και έτσι έγινε. Πήγα και μαθήτευσα 2 χρόνια σε σχολή εκπαίδευσης σκύλων. Έγινα και εθελοντής στο ΣΦΑ Δράση(Σώμα φίλων ΑμεΑ, Δράση για το κάτι άλλο) για το κάτι παραπάνω, όπου συγκέντρωσα εμπειρία στο τι είναι ο αυτισμός.
Στην πορεία της ζωής σου βρέθηκες στην Ιρλανδία, όπου σπούδασες και εργάστηκες. Μίλησε μας για την εμπειρία σου στο εξωτερικό και τη συνεργασία σου με το My Canine Companion Service Dogs for Children with Autism.
Είχα την τιμή να με δεχτούν στο My Canine Companion της Ιρλανδίας για να κάνω την πρακτική μου σε αυτόν τον οργανισμό. Από την πρώτη στιγμή με αγκάλιασαν και μου εμπιστεύτηκαν 2 γιγαντόσωμα σκυλιά που είχαν τότε, για να κάνω όλη τη φάση της εκπαίδευσης τους και το attachment(την επαφή/προσαρμογή) μεταξύ σκύλου και οικογένειας.
Έπειτα πήγα ξανά την επόμενη χρονιά, ως εργαζόμενος πλέον, και μου ανατέθηκαν άλλα 6 σκυλιά για εκπαίδευση. Εκεί με στήριξε πολύ η Cliona O’Rourke, ο άνθρωπος που έφερε τους σκύλους βοηθούς για παιδιά με αυτισμό στην Ευρώπη! Γνώριζε ότι ήθελα να ξεκινήσω κάτι ανάλογο στην Ελλάδα. Φυσικά και μοιράστηκαν μαζί μου απλόχερα τις γνώσεις τους οι εκπαιδεύτριες Linda, Orla και Donna, που χωρίς αυτές δεν θα είχα καταφέρει τόσο γρήγορα να ολοκληρώσω την εξειδίκευση μου.
Σε μια χρονική περίοδο που οι περισσότεροι(κυρίως νέοι) φεύγουν για το εξωτερικό με στόχο την επαγγελματική αποκατάσταση, εσύ αποφασίζεις να επιστρέψεις. Τι σε ώθησε σε αυτή την απόφαση ζωής;
Αυτό ακριβώς που είπες, θεώρησα ότι έχω πολλά να δώσω στην Ελλάδα και είναι κρίμα να μην προσπαθούμε να προχωρήσουμε μπροστά σαν κοινωνία. Πρέπει να μάθουν οι νέοι να ακολουθούν τα όνειρα τους και να βρουν τι αγαπάνε. Εγώ είμαι ένας από τους λίγους τυχερούς που βρήκα το πάθος μου, βρήκα τι με ολοκληρώνει σαν άνθρωπο και για αυτό και το κάνω παρά τις δυσκολίες.
Τα χρήματα σαφώς και ήταν πολύ καλύτερα στην Ιρλανδία και σίγουρα δεν ήταν αυτός ο λόγος που γύρισα, γνωρίζοντας καλά τις δυσκολίες που θα αντιμετώπιζα στην Ελλάδα της κρίσης. Όμως έχω τις γνώσεις ώστε να εκπαιδεύω τέτοια σκυλιά, είναι κρίμα να μην προσπαθήσω τουλάχιστον να τα καταφέρω στην πατρίδα μου. Δεν πρέπει να αφήνουμε τις δυσκολίες να μας αποθαρρύνουν.
Δημιουργία του Friends for life Service Dogs, ενός πρωτοποριακού κέντρου εκπαίδευσης σκύλων ειδικά για παιδιά με αυτισμό. Πόσο εύκολο ήταν να στήσεις το όλο εγχείρημα, ποιοι σε βοήθησαν και σε στήριξαν;
Τίποτα δεν είναι εύκολο και τίποτα δεν έγινε μέσα σε μια νύχτα. Από την αρχή ήθελα να εκπαιδεύω σκύλους βοηθούς και κυνηγούσα τα πάντα γύρω από αυτό. Πολλές φορές γινόταν εμμονή, δεν μπορούσα να κοιμηθώ τα βράδια, γιατί έπρεπε να βγει τέλειο το πρόγραμμα εκπαίδευσης, οι εγκαταστάσεις και το οικονομικό πλάνο. Είναι ένας συνεχής αγώνας και ποτέ δεν σταματάει. Θυσίασα πολλά για να φτάσω εδώ που είμαι και δεν με φοβίζει να ρισκάρω και άλλο, για να κάνω το όνειρο μου πραγματικότητα.
Το μεγαλύτερο μου στήριγμα ήταν η οικογένεια μου, που πίστεψαν σε εμένα όσο τρελό και να ακουγόταν κάτι τέτοιο για τα ελληνικά δεδομένα. Με στήριξαν σε όλους τους τομείς όσο μπορούσαν και ακόμα παραπάνω. Ο πατέρας μου και ο παππούς μου κυρίως βοήθησαν να χτίσουμε το εκπαιδευτήριο κυριολεκτικά από το μηδέν. Και ακόμα συνεχίζουν να βελτιώνουν τους χώρους διαμονής και εκτόνωσης των σκύλων βοηθών.
Το Friends for life θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το «επαγγελματικό σου παιδί». Πως το φαντάζεσαι στο μέλλον, τι όνειρα κάνεις για αυτό; Που θα ήθελες να φτάσει;
Τώρα ξεκινάει το μέλλον του Friends for Life. Θα ήθελα να καταφέρω να προσφέρω στα παιδιά με αυτισμό, αλλά και στις οικογένειες τους, αυτό που στο εξωτερικό θεωρείται αυτονόητο. Έναν σκύλο βοηθό για να κάνει τη ζωή τους πιο εύκολη και γιατί όχι να δώσει χαρά. Αυτήν την στιγμή στην Ιρλανδία παρέχονται περισσότεροι από 40 σκύλοι βοηθοί τον χρόνο! Κάτι παρόμοιο θα ονειρευόμουν και εγώ για εδώ. Επίσης ένα μεγάλο μέλημα μου είναι να καταλάβουν οι άνθρωποι ότι οι σκύλοι βοηθοί δεν είναι κατοικίδια! Να μην δημιουργούν προβλήματα κατά την είσοδο ενός τέτοιου ΄΄ήρωα΄΄ μέσα στο κατάστημα τους.
Όταν κάτι «άγνωστο και ξένο» έρχεται στην Ελλάδα, είναι σύνηθες, δυστυχώς, να αντιμετωπίζεται με αμφιβολία, δισταγμό, ακόμα και να πολεμιέται πριν προλάβει να δείξει τι μπορεί να προσφέρει. Αντιμετώπισες ανάλογα προβλήματα και πως τα διαχειρίστηκες;
Η αμφιβολία είναι κατανοητό να υπάρχει. Στο χέρι μας είναι να κάνουμε κάτι το άγνωστο και ξένο, γνωστό και αποδεκτό. Τα προβλήματα είναι για να μας κάνουν πιο δυνατούς και το να τα αντιμετωπίζεις σημαίνει ότι πιστεύεις σε αυτό που κάνεις. Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που προσπαθούν να σε μειώσουν για δικούς τους λόγους. Αλλά στο χέρι μας είναι να μείνουμε στο μονοπάτι μας όπως λέει και μία εξαιρετική φίλη και συνάδελφος η Σοφία.
Πως μπορεί βάσει της επαγγελματικής εμπειρίας σου, πρακτικά και καθημερινά, ένας σκύλος-βοηθός να στηρίξει ένα παιδί με αυτισμό;
Ένας σκύλος βοηθός για παιδιά με αυτισμό μπορεί να βοηθήσει πολύ μια οικογένεια προσφέροντας της:
- Αγάπη
- Ανεξαρτησία
- Ασφάλεια
Πρακτικά, ένας σκύλος βοηθός λόγω της ελεύθερης πρόσβασης που έχει βάση νόμου(Άρθρο 16 Νόμου 3868 (ΦΕΚ Α 129/2010), μπορεί να συνοδέψει ένα παιδί με αυτισμό σε όλους τους δημόσιους χώρους. Ελαχιστοποιώντας με αυτό τον τρόπο τις κρίσεις, λόγω του ότι λειτουργεί σαν κατευναστικός παράγοντας. Υπήρχε μια περίπτωση στην Ιρλανδία που ένα παιδί με αυτισμό δεν μπορούσε να μπει σε σουπερμάρκετ διότι τον ενοχλούσε ο ήχος από τα ψυγεία. Έφευγε τρέχοντας από εκεί μέσα. Σας διαβεβαιώνω ότι με τον σκύλο-βοηθό του, κατάφερε επιτέλους να μην πάθει κρίση και να πάει για ψώνια με την μητέρα του για πρώτη φορά.
Πολλά παιδιά νιώθουν περήφανα που «πηγαίνουν» τον σκύλο τους βόλτα και τα βοηθάει πολύ στην κοινωνικοποίηση. Γιατί σε πολλούς τους προκαλεί εντύπωση ότι ένα σκυλί μπαίνει μέσα στο σουπερμάρκετ.
Στο θέμα ασφάλειας, πολλά παιδιά με αυτισμό έχουν τάσεις φυγής. Για αυτό το λόγο συνδέεται το παιδί με αυτισμό στο ειδικό σαμάρι του σκύλου βοηθού και έχει εκπαιδευτεί ο σκύλος, κάθε φορά που το παιδί προσπαθεί να φύγει να χρησιμοποιεί το σώμα του ώστε να μην επιτρέψει στο παιδί να κινδυνέψει π.χ να πέσει στον δρόμο ή να φύγει μακριά από τον γονέα.
Επίσης έχει παρατηρηθεί σε πολλές περιπτώσεις παιδιά να μιλάνε λόγω του σκύλου-βοηθού. Να ανεβαίνει η αυτοεκτίμηση τους, να έχουν τρομερή βελτίωση με τα αισθητηριακά τους και τη ψυχολογία τους.
Ποια είναι τα βήματα που χρειάζεται να κάνει μια οικογένεια που χρειάζεται ένα σκύλο-βοηθό. Έρχονται σε επαφή μαζί σου και μετά; Τι ακριβώς ακολουθεί, ποια είναι η διαδικασία;
Καταρχάς, μια οικογένεια που θα ήθελε να αποκτήσει κάποιον σκύλο βοηθό πρέπει να είναι πλήρως συνειδητοποιημένη το τι σημαίνει να έχεις έναν τέτοιο σκύλο. Θέλει πολύ δουλειά, δεν είναι ένα ρομπότ, είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Ο οποίος θα βοηθήσει το παιδί μας στην καθημερινότητα.
Η διαδικασία διαρκεί περίπου 2 χρόνια και ξαναλέω δεν είναι εύκολη και θέλει συνεργασία μεταξύ του εκπαιδευτή της οικογένειας και των ειδικών που παρακολουθούν το παιδί. Ανά χρόνο ανανεώνεται η άδεια του σκύλου, ώστε να μπορεί να κυκλοφορεί μαζί με την οικογένεια. Διότι λόγω της ελεύθερης πρόσβασης δεν επιτρέπεται να αφεθεί ένα τέτοιο ζώο αδούλευτο. Ως αποτέλεσμα μπορεί να ξεκινήσει να προκαλεί φυσικές καταστροφές σε ξένη περιουσία.
Το δεύτερο στάδιο είναι η εκδήλωση ενδιαφέροντος για έναν τέτοιο σκύλο και έπειτα από την πρώτη επαφή οργανώνουμε ένα εξειδικευμένο πλάνο σύμφωνα με τις ανάγκες της οικογένειας. Ο σκύλος μέχρι την ηλικία των 2 ετών, που θα ολοκληρώσει την εκπαίδευση του και θα μείνει μόνιμα με την οικογένεια, περνάει κάποιο χρόνο με το παιδί. Ο χρόνος καθορίζεται ανάλογα με την περίπτωση.
Το κόστος απόκτησης ενός σκύλου βοηθού ανέρχεται στα 7000-9000 ευρώ για την εκπαίδευση του. Τα οποία χρήματα μπορούν να μαζευτούν από ευαισθητοποιημένους φορείς.